Otrzymanie spadku nie zawsze oznacza korzyści materialne, gdyż może się okazać, że spadkodawca pozostawił po sobie długi. Zadłużenia zmarłego niestety przechodzą wraz ze spadkiem na spadkobiercę. W takich przypadkach najlepszym rozwiązaniem jest odrzucenie spadku. Jest to możliwe, jednak należy dopełnić kilku formalności.
Kiedy można odrzucić spadek?
Zgodnie z art. 1012 Kodeksu cywilnego (zwany dalej KC) spadkobierca może przyjąć spadek wprost (bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe), przyjąć spadek z dobrodziejstwem inwentarza (bez ograniczenia odpowiedzialności za długi spadkowe) lub odrzucić spadek. Odrzucenie spadku to jedna z możliwości, jaką w świetle prawa ma potencjalny spadkobierca.
Niezbędne jest przy tym złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku przed sądem lub notariuszem. Można je złożyć ustnie lub na piśmie z podpisem urzędowo poświadczonym. Oświadczenie skutkuje tym, że — zgodnie z art. 1020 KC — spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył momentu otwarcia spadku.
Trzeba jednak pamiętać, że spadkobierca ma 6 miesięcy na podjęcie decyzji o przyjęciu lub odrzuceniu spadku. Czas ten liczony jest od śmierci spadkodawcy lub od momentu ujawnienia testamentu. Jeśli do tej pory nie zostanie złożone żadne oświadczenie, dojdzie do ustawowego przyjęcia spadku wraz z dobrodziejstwem inwentarza. W ciągu 6 miesięcy można odrzucić spadek — bez konieczności motywowania swojej decyzji. W takiej sytuacji spadek przechodzi na zstępnych.
Przy procedurze związanej z odrzuceniem spadku warto skorzystać z pomocy adwokackiej. Kancelaria adwokacka zapewnia fachowe doradztwo w tym zakresie, a także pomaga w sporządzeniu odpowiedniego oświadczenia o odrzuceniu spadku.
Konsekwencje odrzucenia spadku
Jak już zostało wspomniane, po odrzuceniu spadku spadkobierca traktowany jest tak, jakby nie dożył otwarcia spadku. Traci więc wszystkie prawa i obowiązki, jakie wchodzą w skład spadku, a jego udziały przechodzą na jego spadkobierców. Odrzucenie spadku wiąże się z takimi konsekwencjami jak m.in.:
- zmiana tytułu powołania do spadku (gdy jedyny spadkobierca testamentowy odrzucił spadek, do dziedziczenia dochodzą spadkobiercy ustawowi),
- zmiana wielkości udziałów poszczególnych spadkobierców (np. poprzez przyrost),
- zmianę kręgu osób, które dochodzą do dziedziczenia.
Prawo nie daje możliwości odrzucenia spadku na korzyść innej osoby. Spadkobierca ustawowy może jedynie zrzec się dziedziczenia poprzez zawarcie umowy o zrzeczenie się dziedziczenia określonej w art. 1048 KC z przyszłym spadkodawcą.
